De komende winter gaat in Nederland een pilot van start waarbij 1.000 warmtepompen slim worden aangestuurd. De voorbereidingen, een gezamenlijk initiatief van NLFlex, zijn sinds de hackaton in september in volle gang. Het doel: het voorkomen of verkleinen van knelpunten op het regionale stroomnet tijdens piekmomenten.
NLFlex is een samenwerking tussen de drie regionale netbeheerders Liander, Enexis en Stedin, in combinatie met diverse marktpartijen uit de energiesector. Meerdere warmtepompfabrikanten overwegen momenteel deelname door te faciliteren dat ‘hun’ geïnstalleerde warmtepompen hiervoor beschikbaar worden gesteld. Een belangrijke vraag is hoeveel flexibiliteit ontsloten kan worden met deze 1.000 toestellen.
Doel en opzet van de pilot
Met de pilot onderzoeken de partijen van dit initiatief een propositie waarmee netbeheerders effectief en doelmatig flexibiliteit kunnen inkopen om overbelasting op het elektriciteitsnet te voorkomen. Daarbij wordt gezamenlijk gekeken hoe een toekomstig marktmodel eruit kan zien voor de dynamische aansturing van assets.
Parallel aan deze proef lopen binnen NLFlex ook trajecten rond slim laden van particuliere laadpalen en het benutten van thuisbatterijen. Volgens de netbeheerders is het cruciaal dat het voor consumenten aantrekkelijk wordt om flexibiliteit aan te bieden, om door te kunnen pakken met elektrificatie zolang de net-transportcapaciteit beperkt is.
Scope en werkwijze
De gedane brede uitvraag lijkt vooral,of wellicht zelfs uitsluitend, te gaan worden ingevuld met hybride opgestelde warmtepompen. De leermomenten zullen wellicht vooral liggen in de aard van de aansturing en de opzet van de beoogde nieuwe waardeketen.
Tijdens de pilot wordt geëxperimenteerd met statisch en dynamisch sturen, aan/uit-sturing en gerichte sturing op specifiek vermogen en tijdsduur. Op basis van de resultaten wordt vervolgens gekeken naar opschaling van individuele aansluitingen naar congestiegebieden en naar de wijze van communicatie met de warmtepomp (en andere hoogvermogen elektrische apparatuur). Dit laatste heeft een belangrijke relatie met relevante acties rond de aanstaande norm NTA 7181 ‘slimme warmtepomp’, internationale harmonisatie van communicatieprotocollen en details van reactie van warmtepompen op signalen van netbeheerders in de EU Network Code on Demand-Response (NC-DR).
Achtergrond pilot
De energietransitie gaat gepaard met een elektrificatie op het gebied van onder andere mobiliteit en warmte. Het elektriciteitsnetwerk is (nog) niet gedimensioneerd op deze enorme omslag in de manier waarop we energie gebruiken (en ook steeds meer opwekken). Het gevolg is dat we knelpunten verwachten op onze elektriciteitsnetten.
Er zijn diverse oplossingsrichtingen voor deze netcongestie. Naast uitbreiding van de bestaande netten kunnen deze ook efficiënter gebruikt worden, onder andere door het slim aansturen van elektrische apparaten bij huishoudens. De drie grote regionale netbeheerders hebben onderzocht of zij de flexibiliteit uit het elektriciteitsnet in kunnen kopen bij marktpartijen door de slimme aansturing van apparaten van klanten, zoals warmtepompen, thuisbatterijen en laadpalen.
