F-gassenverordening: Groen licht van EU-Raad

De Raad van de Europese Unie heeft op 29 januari twee verordeningen aangenomen om gefluoreerde gassen (F-gassen) en andere stoffen die de opwarming van de aarde veroorzaken en de ozonlaag afbreken, geleidelijk terug te dringen. Hoewel de bestaande EU-wetgeving het gebruik van deze gassen en stoffen al aanzienlijk heeft beperkt, zullen de nieuwe regels hun uitstoot in de atmosfeer verder verminderen en bijdragen aan het beperken van de mondiale temperatuurstijging, in overeenstemming met de Overeenkomst van Parijs.

Volgens de nieuwe regels zal het verbruik van fluorkoolwaterstoffen (HFK’s) tegen 2050 volledig zijn uitgefaseerd. Daarbij zal de productie van HFK’s, in termen van productierechten (F-gas Quota) die door de Commissie zijn toegewezen voor de productie van HFK’s, geleidelijk worden teruggebracht tot een minimum (15%) vanaf 2036. Zowel de productie als de consumptie zullen worden afgebouwd op basis van een strak schema met een degressieve quotatoewijzing (bijlagen V en VII van het formele EU-document, zie hyperlink onderaan dit artikel).

Warmtepompen en airco’s

Voor warmtepompen en airco’s zijn specifieke data vastgesteld voor de volledige uitfasering van het gebruik van F-gassen:

2032 voor kleine monoblock-warmtepompen en airconditioning (<12kW)
2035 voor split-airconditioning en warmtepompen, met eerdere deadlines voor bepaalde soorten split-systemen met een hogere GWP-waarde

De effecten van de verordening, inclusief een beoordeling van het bestaan van kosteneffectieve, technisch haalbare en voldoende beschikbare alternatieven ter vervanging van F-gassen, zullen uiterlijk op 1 januari 2030 door de Commissie worden beoordeeld.

Belangrijke nieuwe aspecten:

(1) De uitfasering (“Phase-down”) van F-gassen zal steiler verlopen. Dit is weergegeven in onderstaande grafiek (groene lijn). De huidige F-gassenregeling (blauwe lijn) loopt tot 2030, voor de vergelijking is deze fictief doorgetrokken.

(2) Certificerings- en trainingsvereisten worden uitgebreid tot HFO’s en natuurlijke koudemiddelen en naar meer soorten apparatuur.

Voor warmtepompen en airco’s zijn de volgende grenswaarden opgenomen:

Nieuwe F-gasverboden voor producten en apparatuur:

Voor alle verboden geldt dat F-gassen met een GWP van max. 750 kunnen worden gebruikt als de veiligheidsbeperkingen op de plaats van gebruik dit vereisen. Houd er rekening mee dat er vanaf 2025 een verbod bestaat op het gebruik van F-gassen met een GWP van 750 of meer voor AC < 3 kg.

Voor alle verboden geldt: F-gassen (met hogere GWP) kunnen worden gebruikt als veiligheidsbeperkingen op de plaats van gebruik dit vereisen.

Service ban

Vanaf 2026 geldt een “Service ban” voor alle airconditioningapparatuur en warmtepompen: GWP max 2500 – voor gerecycled en teruggewonnen f-gas geldt een vrijstelling.

Certificering/voorschriften bij het installeren (containment measures)

De eisen die gesteld worden ten aanzien van opleiding en koudemiddelhandelingen en in Nederland voor F-gassen al zijn ingericht met de F-gassen-opleidingen en examens bij STEK: Natuurlijke personen moeten gecertificeerd zijn voor installatie, service en onderhoud voor toestellen die F-gassen bevatten. In deze directive is opgenomen dit punt ook geldt voor alternatieve koudemiddelen, inclusief natuurlijke koudemiddelen.

Daarnaast wordt de scope vergroot naar meer apparatuur/producten/F-gassen voor verplichte controle op lekkage en het terugwinnen/verwijderen van koudemiddelen.