Vrijwel alle gemeenten zijn bezig met (de voorbereidingen op) een warmteprogramma. 75% van de gemeenten maakt hierbij gebruik van het ondersteuningsaanbod van het NPLW. De meeste gemeenten verwachten het warmteprogramma uiterlijk in 2026 vast te stellen. Wel stokt de uitvoering: gemeenten verwachten minder warmtenetten te realiseren en zetten meer in op warmtepompen. Het aantal uitvoeringsplannen met ‘aardgasvrij’ als doel daalde ten opzichte van vorig jaar.
Dit is te lezen in de nieuwste monitor ‘Lokale Warmtetransitie in Beeld’. Met deze monitor brengt NPLW jaarlijks de voortgang en genoemde kansen en knelpunten in kaart, om zo te leren en te kunnen bijsturen. De belangrijkste bron zijn de gesprekken die accounthouders van NPLW voerden met ambtenaren van ruim 110 gemeenten in het 1e kwartaal van 2025.
Warmtepompen: meest gekozen warmtestrategie maar weinig regie
De warmtepomp wordt door veel gemeenten genoemd als belangrijke warmtestrategie. Tegelijkertijd voert een ruime meerderheid hier geen actief beleid op. Redenen zijn onder meer netcongestie en betaalbaarheid. Slechts een kleine minderheid (10%) overweegt de inzet van de aanwijsbevoegdheid voor all-electric wijken. Bijna 70% van de gemeenten zegt geen zicht te hebben op het aantal warmtepompen binnen hun gemeente.
Meer samenwerking en kennisdeling
Positief is dat gemeenten steeds vaker regionaal samenwerken, bijvoorbeeld bij gezamenlijke aanbestedingen voor isolatie of bij de ontwikkeling van warmtebedrijven. Verder zijn gemeenten tevreden over de betrokkenheid vanuit hun organisatie, ze zien intern groeiende aandacht voor de warmtetransitie. Ook zien gemeenten dat de overheid volop werkt aan de benodigde randvoorwaarden.
Blijvende uitdagingen vragen om landelijke steun
Tegelijkertijd laat de monitor zien dat gemeenten veel last hebben van onzekerheid in wet- en regelgeving, wisselend beleid en ingewikkelde financieringsstromen. Ook de betaalbaarheid voor bewoners is een belangrijk aandachtspunt. Gemeenten vragen om duidelijke landelijke kaders, een stabiele financiële basis en een landelijke door de Rijksoverheid gevoerde campagne. Zo kan de beweging die nu zichtbaar is verder versnellen en kan de lokale warmtetransitie stevig op stoom komen.
> Bron en lees meer: monitor ‘Lokale Warmtetransitie in Beeld 2025’ van NPLW
