Bij de verduurzaming van utiliteitsgebouwen wordt al snel aan kantoren gedacht, met name omdat hiervoor duidelijke verduurzamingsdoelen en -normen bestaan. Toch lijkt daar niet de meeste potentie voor versnelling en innovatie te liggen, want om grootschalige warmtepompen op te schalen en technisch door te ontwikkelen lijken bedrijventerreinen de aangewezen plek. Zowel om snel veel CO2 te reduceren als om de lange wachttijden voor een nieuwe – en zwaardere – netaansluiting te omzeilen.

Om meer grip te krijgen op de ontwikkelingen in het utiliteitssegment heeft DNE Research, met medewerking van Vereniging Warmtepompen, in oktober 2023 een verkennende enquête uitgevoerd onder grote spelers in het utiliteitsegment (fabrikanten, importeurs, distributeurs en groothandels). Alle respondenten geven aan groei te hebben meegemaakt in de utiliteitsector in 2022. Uit de enquête blijkt dat die groei vooral wordt gedreven door duurzaamheidsdoelstellingen van organisaties en overheidsnormering. Lees hier het volledige artikel met o.a. de uitkomsten van de enquête.

Begin bij bedrijventerreinen

Bedrijventerreinen zijn een aantrekkelijk plek om een versnelling te realiseren in de verduurzaming van de utiliteit. “Op bedrijventerreinen met veel mkb’ers liggen de meeste uitdagingen, maar ook de meeste kansen,” aldus Thomas Dekker, business developer bij Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn).

Hoewel utiliteitsgebouwen lang niet alleen maar kantoren zijn, zijn kantoren wel exemplarisch voor de stand van zaken in de utiliteit. Van alle utiliteitsgebouwen zijn kantoren het gemakkelijkst te verduurzamen, terwijl zo’n 30 procent helemaal geen energielabel heeft. “Dat veel kantoren nog helemaal geen energielabel hebben, is een sterke indicator dat veel partijen hier absoluut niet mee bezig zijn”, stelt Dekker in het Nationaal Warmtepomp Trendrapport.

De groep die nauwelijks iets doet schat hij op ongeveer een kwart. “Het is lang zo geweest dat er helemaal geen controle op energielabels was, dan doet de gemiddelde mkb’er er niks mee. Er is meer handhaving nodig.” In de KEV 2023 noemt het PBL het echter “onzeker of gemeenten daadwerkelijk gaan handhaven”.

Knelpunten

Veelgenoemde knelpunten in de utiliteit is de split incentive, die optreedt wanneer de eigenaar niet de gebruiker van het pand is. Daarbij wordt ook de financiering gezien als complex en is netaansluitingproblematiek aan de orde van de dag; wie een grote warmtepomp of een collectieve warmteoplossing wil krijgt te maken met aansluitingsproblemen. Het elektriciteitsnet heeft te maken met steeds meer netcongestie en de ontwikkeling van warmtenetten ligt in de meeste gevallen stil in afwachting van de nieuwe Warmtewet.

Warmtepomp vergroot de opties

“Wie in de utiliteit wil verduurzamen met een warmtepomp loopt al tijden tegen de beperkte netcapaciteit aan. We zien dat zowel modulair geregelde als hybride warmtepompen daarom ook in de utiliteit in opkomst zijn”, aldus Frank Agterberg, voorzitter van de Vereniging Warmtepompen, op Warmte365.

“Dat vergroot de opties en biedt de mogelijkheid om te kunnen afschakelen bij een hoge elektriciteitsvraag en/of hoge elektriciteitsprijzen. Daarbij worden de netbeheerders op hun wenken bediend doordat de hybride warmtepomp is toegevoegd aan de Erkende Maatregelenlijsten energiebesparing (EML), waarop overigens nog te weinig wordt gehandhaafd.”

Lees ook: Van groeispurt naar marktvolwassenheid: de doorbraak van de warmtepomp

Via deze link kunt u het Nationaal Warmtepomp Trendrapport 2024 gratis downloaden.