Bij Enexis werkt Cor Brockhoven als Portefeuilleregisseur gebouwde omgeving. Daar coördineert hij intern en extern beleid en projecten op laagspanningsgebied, met een focus op planvorming bij gemeenten en efficiënt netgebruik.
“Er wordt te snel een algemeniserend label geplakt op de laagspanningsnetten, wanneer het over netcongestie gaat. Maar het goede nieuws is: netcongestie is er niet overal en ook niet overal in dezelfde mate”, zegt Brockhoven. Dat neemt niet weg dat op korte termijn de netten niet overal geschikt zijn voor zowel afname en opwek. “De energietransitie krijgt nu een enorme vaart en netbeheerders hebben zo’n enorme groei jaren geleden nog niet kunnen voorzien. Het gevolg is dat er te veel elektra, bijvoorbeeld door opwek met zonnepanelen, stroomt over te dunne netten. Dat noemen we overspanning. Ook vindt er onderspanning plaats, wanneer er juist teveel elektriciteit tegelijk wordt afgenomen, bijvoorbeeld door het opladen van elektrische auto’s.”
De netbeheerders werken hard aan de uitbreiding van de stroomnetten. Dit betekent ook dat het aantal distributiestations moet worden uitgebreid (midden- en laagspanning). Daarbij worden er twee sporen gehanteerd:
(1) Verzwaren en uitbreiden van het stroomnet met dikkere kabels en meer stations. Dit gebeurt via de Buurtaanpak, waarbij de focus ligt op ruimtelijke inpassing
(2) Slimmer benutten van het laagspanningsnet. Opwek en verbruik van energie beter op elkaar afstemmen om piekbelasting te voorkomen, door bewoners te stimuleren efficiënter met het net om te gaan en door netbewust laden te implementeren.
Buurtaanpak
Voor gemeenten is dit sowieso een nieuw onderwerp en een goede communicatie met bewoners is essentieel. Per buurt worden de netten verzwaard van 1,5 kW naar 5 tot 6,5 kW per huishouden, op basis van verbruiksprofielen per woningtype. Buurten waar het transformatorhuis al tegen de grens van de capaciteit aan zitten, komen het eerst aan de beurt.
Zijn we dan klaar?
Cor benadrukt dat we meer nodig hebben dan de verzwaring van het net alleen: “Als het net is verzwaard, wordt vaak gedacht dat de netcongestieproblemen zijn opgelost. Dat ís niet zo. Het is nog steeds van belang om de pieken in vraag en aanbod van stroom af te toppen. Met het terugbrengen van 12% tot 14% daarvan, ben je er al. Hiervoor is een gedragsverandering nodig van de gebruikers. Dit blijft dan ook na de verzwaring van de netten een belangrijk onderwerp. Congestiemanagement moet ‘capaciteitsmanagement’ worden.”
Landelijk actieplan netcongestie
In het Landelijk Actieprogramma Netcongestie (LAN) werken de netbeheerders samen met landelijke en lokale overheden, ACM, brancheorganisaties en marktpartijen aan oplossingen om het elektriciteitsnet toegankelijk en betrouwbaar te houden. Van deze gezamenlijke opgave zijn techniek, financiering en gedrag de belangrijkste pijlers. Ook vinden er praktijktests plaats (bijvoorbeeld in een woonwijk in Dalen) om te ervaren wat verschillende vormen van slimme aansturing van (hybride) warmtepompen in verschillende (weers)omstandigheden en met verschillende voorkeuren op het gebied van comfort van de bewoners voor resultaten opleveren. Hier komt veel nuttige informatie uit.
Brockhoven sluit zijn presentatie af met de conclusie: “Piekreductie wordt het nieuwe normaal.” Daarbij geeft hij de volgende punten mee:
(1) De belangrijkste drivers voor netcongestie zijn laadpalen en warmtepompen
(2) Piekreductie is een noodzakelijk instrument voor zonnepanelen, warmtepompen, laadpalen
(3) Primair via marktgebaseerde oplossingen, als het nodig is direct vanuit de netbeheerder
(4) Er is altijd energiezekerheid, maar regelmatig en tijdelijk met een kleiner transportvermogen
Bekijk hier het filmpje van de de presentatie.
Meer presentaties terugkijken?
Voor degenen die er niet bij konden zijn op de kennisbijeenkomst over netcongestie, de presentaties nogmaals willen terugkijken of deze willen delen met collega’s hebben wij filmopnamen van alle presentaties gemaakt. U vindt de filmpjes overzichtelijk bij elkaar op het Youtube kanaal van Vereniging Warmtepompen.