Hoe kijkt de Europese vereniging voor warmtepompen aan tegen de materie? Om dit scherp te krijgen, hebben we Adeline Houtart van de European Heat Pump Association (EHPA) bereid gevonden hierover te vertellen. Houtart is als Beleidsmedewerker Digitalisering verantwoordelijk voor de digitalisering van warmtepompen in Europa.
De warmtepompsector in Europa is een grote sector, met in 2022 bijna 162.000 fte’s. Elektrificatie is voor heel Europa een grote uitdaging. “De zekerheid van energie is een belangrijk thema. Daarbij hebben we een aantal uitdagingen, zoals efficiënt energiegebruik en vooral géén fossiele energie, het investeren in elektriciteitsnetwerken en digitalisering en flexibiliteit, die ook nodig is om de kosten naar beneden te krijgen.”, vertelt Houtart.
Oude warmtepompen en flex
We hebben het steeds over nieuwe, flexibele warmtepompen, maar ook ‘oude’ warmtepompen kunnen meewerken aan meer flexibel gebruik van stroom. Het zou normaal moeten worden om de warmtepomp aan te zetten als de zon schijnt en uit te zetten voordat de zon stopt met schijnen. De EHPA hanteert een viertal algemene principes voor flexibiliteit van warmtepompen:
(1) Respecteer wat er technisch kan, waarbij de veiligheids- en duurzaamheidrichtlijnen van de warmtepomp en zijn componenten altijd moet zijn gewaarborgd
(2) Het comfort van de eindgebruiker moet gegarandeerd zijn
(3) Eindgebruikers moeten de keuze kunnen maken voor flexibiliteit en daarvoor beloond worden
(4) Maak het makkelijk en toegankelijk voor iedereen!
Om de flexibiliteit van warmtepompen te kunnen ontsluiten, zijn drie zaken essentieel: cyber- en datasecurity van de warmtepompen, systeemcompatibiliteit ‘achter de meter’ en flexibele aansturing.
Eén standaard
“In Europa worden er heel veel verschillende standaarden gehanteerd voor warmtepompen en flex. Op dit moment wordt er onderzocht of er voor slim aanstuurbare warmtepompen één standaard kan worden gemaakt. De achterliggende gedachte is om te voorkomen dat alle 27 landen hun eigen standaarden gaan ontwikkelen, die later toch weer geharmoniseerd moeten worden. Des te meer omdat warmtepompen ook worden geïmporteerd en geëxporteerd naar andere landen. Het zou teveel geld kosten en inefficiënt zijn om voor alle landen met een ander protocol te moeten werken. Dan kun je het maar beter meteen goed aanpakken met standaard protocollen,” aldus Houtart.
Frank Agterberg haakt in: “Ook Vereniging Warmtepompen hamert al jaren op harmonisatie van verschillende Europese standaarden, aangezien wij in Nederland kijken naar wat er op Europees niveau wordt vastgelegd. maar die knoop wordt niet doorgehakt. De hamvraag is: Wie kan die knoop doorhakken?”
Wat gaat er straks van warmtepompen gevraagd worden?
Voor fabrikanten is het belangrijk om te weten, waar zij straks rekening mee moeten houden. Arjan Wargers van Enexis/E-laad: “We moeten nu over de brug komen met architectuur, HEMS en het ontsluiten van warmtepompen. Alle ingrediënten voor samenwerking zijn tijdens deze kennisbijeenkomst al voorbij gekomen. Als we niet alles tegelijk kunnen, kunnen we ook aan een groeimodel werken, in verschillende silo’s: laadpalen, zonnepanelen en warmtepompen, als de HEMS er is. Dan kunnen we stapsgewijs toewerken naar een georkestreerd geheel. Daarbij moeten we ook bedenken dat we niet alle componenten teveel van elkaar afhankelijk maken en er ook voor zorgen dat niet alles afhankelijk is van internet.”
Open of gesloten protocollen
Agterberg wil weten: “We hebben al de Code of Conduct for Energy Smart Appliance, die al op 14 maart 2023 definitief is geworden. Met de code, die ondertekend is fabrikanten van warmtepompen en overige apparatuur, wordt flexibiliteit in het gebruik van elektriciteit in de toekomst beoogd. Daarin wordt gebruik gemaakt van het SAbus-protocol. Is dat bijvoorbeeld iets voor Europa?”
Adeline vat samen waar we nu staan in de ontwikkeling van één standaard protocol: “Op dit moment hebben alle landen andere protocollen, zowel open API’s als gesloten. SAbus is een gesloten protocol. Voordeel van een open API is efficiency en dat iedereen het kan gebruiken waardoor er sneller kan worden opgeschaald met flex. Een nadeel is echter dat het daardoor ook gevoeliger is voor cyber security. Er is op dit moment een code in ontwikkeling, die nu ook in Ziekenhuizen en op militaire locaties wordt getest. Maar deze is nog niet cyber proof. En dat is wél uitermate belangrijk. Vandaar dat het een en ander zo lang duurt.”
Bekijk hier het filmpje van de de presentatie.
Meer presentaties terugkijken?
Voor degenen die er niet bij konden zijn op de kennisbijeenkomst over netcongestie, de presentaties nogmaals willen terugkijken of deze willen delen met collega’s hebben wij filmopnamen van alle presentaties gemaakt. U vindt de filmpjes overzichtelijk bij elkaar op het Youtube kanaal van Vereniging Warmtepompen.